In onze blogreeks ‘Reorganiseren: er is veel meer mogelijk dan je denkt’ een blog over de term ‘uitwisselbare functie’.
Nadat je als werkgever een ontslaggrond hebt gekozen en bepaald hoeveel je moet bezuinigen op personeelskosten, dan komt het aan op de selectie van het personeel. Zal je net zien, dat je de medewerker die je graag wilt houden, moet ontslaan. Of valt er nog wat te kiezen als werkgever?
We beginnen met de vraag wat uitwisselbare functies zijn.
WAT ZIJN UITWISSELBARE FUNCTIES?
Bij de selectie van personeel dat je moet ontslaan, de boventallige medewerkers, start je met de keuze in welk soort functie arbeidsplaatsen moeten vervallen. Zijn er functies die op elkaar lijken? Onderzoek dan of deze functies uitwisselbaar zijn. Is dat het geval? Dan moet je deze als één soort functie beschouwen. Uit deze soort functie kies je hoeveel arbeidsplaatsen er moeten vervallen.
Wanneer zijn functies uitwisselbaar? De functies hoeven niet exact gelijk te zijn. Het gaat erom dat de twee (of meer) functies vergelijkbaar zijn op bepaalde punten. De volgende punten zijn van belang: de inhoud van de functie, vereiste kennis, vaardigheden en competenties, of het een tijdelijke of structurele functie is, het niveau van de functie, de hoogte van het salaris.
Het is niet nodig dat aan al deze punten is voldaan. Als werkgever kies je die punten, die jij wilt meenemen in de vergelijking van functies. Deze punten in onderlinge samenhang bepalen of het gaat om uitwisselbare functies.
FUNCTIEBESCHRIJVING
Om de inhoud van de functie vast te stellen, neemt het UWV de functiebeschrijving als uitgangspunt. Maar als de functiebeschrijving afwijkt van de feitelijke werkzaamheden, is de werkelijke inhoud van de functie bepalend.
Ook als er geen functiebeschrijving is, gaat het UWV uit van de feitelijke werkzaamheden.
FUNCTIE, NIET DE PERSOON
Verder gaat het bij een ‘uitwisselbare functie’ om de functie en de taken en verantwoordelijkheden die bij die functie horen. Het gaat niet om de capaciteiten en werkervaring van een persoon, of hoe de medewerker zelf invulling geeft aan zijn functie.
Overigens zijn de capaciteiten en werkervaring, de kwaliteiten, van een medewerker wel van belang bij de vraag of herplaatsing mogelijk is. En bij de vraag of een functiewijziging mogelijk is.
KEUZE OP BASIS VAN KWALITEIT EN STOELENDANS
Het liefst selecteer je als werkgever natuurlijk de medewerker met de beste kwaliteiten om te behouden. Maar is dat mogelijk? Je moet toch binnen een functie selecteren volgens het afspiegelingsbeginsel, of te wel via de methode van krimp in leeftijdsgroepen zodanig dat de leeftijdsopbouw zoveel mogelijk gelijk blijft? Dat klopt. Maar je kunt mogelijkheden creëren via de zogezegde ‘stoelendansmethode’.
Deze methode houdt in dat een hele groep functies komt te vervallen en een of meer nieuwe functies worden gecreëerd. Op die nieuwe functies mogen de boventallige medewerkers (wiens functie is vervallen) solliciteren. En dan kun je als werkgever de medewerker(s) die jij het meest geschikt vindt, de nieuwe functie aanbieden.
VOORWAARDEN AAN DE STOELENDANS
Zoals altijd gelden er wel bepaalde voorwaarden voor de stoelendans. Zo moet het gaan om werkelijk nieuwe functies. Daarbij gaat het UWV dus uit van de functiebeschrijving. Het vergt dan ook wel wat creativiteit en zorgvuldigheid bij het opstellen van een nieuwe functiebeschrijving.
Ook moet je als werkgever zorgen voor een zorgvuldige sollicitatieprocedure. En vooraf moet je objectieve criteria hebben vastgesteld om de geschiktheid van een sollicitant te bepalen. Waak voor willekeur.
OMGEKEERD AFSPIEGELEN
Let op dat de keuze op basis van geschiktheid een belangrijke beperking kent. Als een deel van het werk uit de vervallen functie namelijk wordt voortgezet in de nieuwe functie, dan mag je niet de meest geschikte medewerker kiezen. In dat geval is de selectievolgorde volgens het omgekeerde afspiegelingsbeginsel. Of te wel, de boventallig medewerker die volgens het afspiegelingbeginsel als laatste voor ontslag is geselecteerd, moet je als eerste de nieuwe functie aanbieden. Blijft wel, dat jij als werkgever mag bepalen welke medewerkers überhaupt geschikt zijn voor de nieuwe functie.
VRAAG OF ADVIES?
Heb je vragen over uitwisselbare functies, de stoelendans of (omgekeerd) afspiegelen? Wil je advies over jouw situatie en of functies uitwisselbaar zijn, of over de stoelendans? Neem dan gerust contact op, telefonisch (076 20 50 656) of via het contactformulier.
VOLGENDE BLOG
Onze volgende blog is de laatste in de reeks ‘Reorganiseren: er is veel meer mogelijk dan je denkt’. Daarin geven we tot slot een overzicht van de keuzes die we bespraken in de voorgaande blogs.
27 november 2020