Wat is een proeftijd? Wanneer is een proeftijd geldig? Wanneer mag je de proeftijd gebruiken? Onterecht proeftijdontslag?
WAT IS EEN PROEFTIJD?
Een proeftijd is de eerste periode van een arbeidscontract, waarin de werkgever en de werknemer de eerste ervaringen met elkaar kunnen opdoen. De proeftijd is bedoeld om de werknemer het werk en de werkgever de geschiktheid van de werknemer voor het werk te laten ervaren. Het gaat om een korte tijd voordat je de samenwerking voor langere tijd voortzet.
Tijdens de proeftijd geldt het gewone ontslagrecht niet. Zowel werkgever als werknemer kunnen per direct opzeggen, dus zonder opzegtermijn. En de werkgever hoeft niet eerst een ontslagprocedure te volgen bij het UWV of bij de kantonrechter. Je kunt zonder wettelijke ontslaggrond en in principe om elke reden of zelfs zonder reden opzeggen. Als de werknemer erom vraagt, moet de werkgever wel de reden aangeven voor het proeftijdontslag.
WANNEER IS EEN PROEFTIJD GELDIG?
De wet stelt strikte eisen aan een proeftijd, omdat je zonder opzegtermijn en om elke reden kunt opzeggen. Zo moet de proeftijd schriftelijk vastliggen. Schriftelijk vastleggen doe je normaliter in de arbeidsovereenkomst. Ook is het mogelijk om een proeftijd vast te leggen in collectieve regelingen zoals een cao of een arbeidsvoorwaardenreglement. Die regeling moet dan wel van toepassing verklaard zijn in de arbeidsovereenkomst.
Zowel in een tijdelijk als vast (voor onbepaalde tijd) contract, kun je een proeftijd afspreken. Maar bij een tijdelijk contract van 6 maanden of korter, is een proeftijd niet toegestaan.
De proeftijd moet voor de werkgever en de werknemer even lang zijn. Is dat niet het geval, dan geldt er geen proeftijd.
Er gelden ook strikte maximumtermijnen voor een proeftijd: maximaal 1 of 2 maanden. Dit maximum Een kortere proeftijd is mogelijk, maar in de praktijk kiezen werkgevers voor de maximumtermijn.
Maximaal 1 maand proeftijd bij:
een tijdelijke arbeidsovereenkomst voor korter dan 2 jaar;
een tijdelijke arbeidsovereenkomst voor de duur van een project (dus zonder een kalenderdatum als einddatum).
De wet biedt een afwijkingsmogelijkheid. In een cao (dus niet in een arbeidsvoorwaardenregeling of een personeelshandboek) kun je een langere proeftijd dan 1 maand opnemen voor arbeidsovereenkomsten korter dan 2 jaar en voor tijdelijke contracten voor de duur van een project. Maar ook in deze gevallen geldt de maximale duur van 2 maanden.
Maximaal 2 maanden proeftijd bij:
een tijdelijke arbeidsovereenkomst voor 2 jaar of langer;
een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd.
Ook hier is er geen proeftijd, als er een langere proeftijd is overeengekomen dan het toepasselijke wettelijke maximum.
WANNEER KUN JE VAN DE PROEFTIJD GEBRUIK MAKEN?
In principe kun je om elke reden opzeggen. Maar er zijn grenzen voor de werkgever. Je mag een werknemer niet ontslaan, ook niet in de proeftijd:
in strijd met een wettelijk discriminatieverbod (o.a. levensovertuiging, geslacht, leeftijd);
wegens ziekte, vakbondslidmaatschap, zorgverlof of zwangerschap;
wanneer dit misbruik van recht oplevert; of
in strijd is met het goed werkgeverschap.
Je kunt natuurlijk tijdens de duur van de proeftijd per direct opzeggen, maar er is nog een andere mogelijkheid. Het gebeurt wel dat het contract getekend wordt op een datum die ligt vóór de ingangsdatum genoemd in het contract. In de periode tussen tekenen en ingangsdatum is proeftijdontslag ook mogelijk.
VRAAG OF ADVIES?
Vragen over de proeftijd? Wil je advies over je situatie? Neem dan gerust contact op, telefonisch of via het contactformulier.